YUNUS EMRE'NİN HAYATI

A.Tairihi Kaynaklarda Yunus

  Büyük Türk şairi yunus emre ile ilgili bildiklerimiz son derece yetersizdir.Tarihi kaynaklardaki kayıtlar yok denecek kadar azdır.Onun hayatına dair bilgilerimiz daha çok efsanelere dayanmaktadır.Doğum tarihi,yaşadığı yeryerler,ölüm tarihi,mezarının bulunduğu yer hep tartışılmalıdır.Bulunan bazı vesikalarda durumu tam olarak aydınlığa çıkarmamamktadır..

  Adnan Erzi tarafından Beyazıd Devlet Kütüphanesi'de bulunan bir yazma eserde şu kayıtlar vardır:

 Vefat-ı yunus emre
 
Müddet-i ömür 82

Sene 720

 Bu belgeden anlaşıldığı kadarıyla Yunus Emre (M.1240-1)tarihinde doğmuş,82 yıl yaşadıktan sonra H.720 (M.1320-1)tarihinde vefat etmiştir.

 Yunus'un Risalet-ün-Nushiye mesnevisinin sonunda bulunan ''Söze tarih yedi yüz yediyidi Yunus canı bu yolda fidiyidi'' beytinden anlaşıldığı üzere H.707 (M.1307-8)tarihinde Yunus hayattadır.Dolayısıyla 720 tarihinin gerçek olma ihtimali çok yüksektir.

 Yunus Emre,şiirlerinde Mevlana,Ahmet Fakih,Seydi Balım ve Geyikli Baba'dan bahsederek yaşadığı zamanla ilgili bilgiler verir.Şiirlerden,Mevlana'nın meclisinde bulunduğunu ve sohbetlerini dinlediğini anlıyoruz.

   ''Mevlana Hüdavendgar bize nazar kılalalı 

    Onun görklü nazarı gönlümüz aynasıdır''
      
  ''Mevlana sohbetinde saz ile işret oldu

     Arif manaya daldı çün biledir ferişte''

  Yunus'un eğitim görüp görmediği konusunda tartışılmalıdır.Nereleri gezdiği,hayatını neyle kazandığı,evlenip evlenip evlenmediği gibi meseleler de henüz açığa çıkmamamıştır.Ayrıca bağlı olduğu tarikatı adı ve şeyhinin kimliğide karanlıkta kalmıştır.Kaynaklarda doğum yeri ile ilgili verilen bilgiler birbiriyle çelişkilidir.Hacı bektaş-ı Veli Vilayetnamesi nde Yunus Emre,Sivrihisar'ın sarıköyünde doğmuş olarak gösterilir.Başka bir kaynakta Ynus'un Sakarya nehrine yakın bir yarde yerleşmiş olduğu belirtilir.Aşık Çelebi onun Bolulu olduğunu söyler.Bazı tarihçiler Karaman adını anar.Fuat Köprülü,onun Sivrihisar civarında yahut Bolu bölgesinde yetişmiş bir Türkmen köylüsü olduğunu söyler.

 Kaynaklardaki bu tutarsızlıklar sebebiyle kesin bir sonuca varılamasada Yunus Emre'nin  Orta Anadolu'da bir merkezde (Sakarya havzasında veya Karaman-Konya çevresinde)yaşadığı söylenebilir.

  Yunus'un eğitimi ile ilgilide çelişkili bilgiler vardır.En eski kaynaklarda onun ümmi olduğunu belirtir;okuma yazma bilmediği,medrese eğitiminden geçmediği söylenirAbdulbaki Gölpınarlı,Fuat Köprülü,Faruk Kadri Timurtaş gibi araştırmacılar ise onun belli bir eğitimden geötiğini söylerler.

   Yunus'la ilgili bir başka tartışma konusu ise mezarını yeri meselesidir.82 yaşında ölen sairimizin mezarını nerde olduğu tam olarak belli değildir.Anadolu'nun on ayrı yerinde Yunus Emre'ye ait olduğu söylenen mezar vardır: 
      
   1.Bursa'da 1. Emre köyünde (kula ve salihli arasında) 3. sandıklıda 4. keçi borlu civarında bir köyde (ısparta) 5. Karaman'da 6.Konya Aksaray'da 7.Ünye'de 8. Sivas yakınında yol üzerinde 9. Erzurum Dutçu köyünde 10. Sarıköy'de (Eskişehir)

  Çok yerde mezarının olması,Türk milletinin ona olan aşırı sevgisine bağlanabilir.Ayrıca mezarlardan biri ona,diğeri ise Yunus adlı başka bir şaire ait olabilir.Bu mezarlar içinde Sarıköy'deki mezarın ona ait olma ihtimali daha kuvvetli görünmektedir.Zaten sarıköy'ün adı da sonradan değiştirilerek Yunus Emre yapılmıştır.

  Kesin olan,yeni belge ve bilgiler ortaya çıkıcaya kadar Yunus'un nerede yattığını tam olarak bilemeyeceğimizdir.Zaten onun mezarını toprakta değil sevenlerinin gönlünde aramakta belkide en doğru yoldur...